یکی از مهم‌ترین موارد در صنعت حمل و نقل و جابه‌جایی بارها، بارنامه است؛ بارنامه در واقع قرارداد میان صاحب بار و راننده یا شرکت حمل بار است که اطلاعات مختلف در آن قید می‌شود و در صورت بروز مشکل، می‌توان به آن استناد کرد. بارنامه‌ها از دهه‌ها پیش مرسوم بوده‌اند و در ابتدا به‌صورت دست‌نویس و سپس به صورت چاپی صادر می‌شدند. در حال حاضر، بارنامه‌های اینترنتی یا الکترونیکی با مزایا و سهولتی که فراهم می‌کنند، رفته‌رفته جای بارنامه‌های سنتی را می‌گیرند. صدور بارنامه‌ شرایط و مراحل خاص خود را دارد و بایستی اطلاعات مندرج در آن دقیقا مطابق با مشخصات بار، ارسال کننده و راننده بوده و موارد مهم نظیر زمان ارسال، بیمه و ... نیز در آن قید شود.

وقتی قرار باشد باری از یک شهر به شهر دیگر منتقل گردد، صرف نظر از جابه‌جایی هوایی و ریلی در کشور، عمده‌ی موارد از طریق حمل و نقل جاده‌ای خواهد بود؛ در این شرایط، باید یک بارنامه صادر شود. شرکت‌های حمل‌و‌نقل سامانه‌های اختصاصی صدور بارنامه آنلاین خود را دارند یا به‌صورت کاغذی آن را برای مشتریان صادر می‌کنند. حتی رانندگان نیز می‌توانند با مراجعه به سایت www.rmto.ir برای ثبت بار و صدور بارنامه الکترونیکی، اقدام کنند.

بارنامه یک نوع قرارداد رسمی میان راننده و صاحب بار است که از طریق واسطه‌ای نظیر پایانه‌ی حمل‌و‌نقل یا شرکت باربری، صادر می‌شود. این قرارداد که می‌تواند به صورت کاغذی یا الکترونیکی باشد، به طور کامل رسمی بوده و سندیت دارد. بارنامه در مجاری قانونی اعتبار دارد و قابل پیگیری است. این قرارداد شامل مشخصات کامل هویتی ارسال کننده، تحویل گیرنده‌ی بار، آدرس و تلفن، مشخصات راننده، نوع بار، وزن و مشخصات بار است. گاهی اوقات زمان ارسال بار، بازه رسیدن بار به مقصد یا بیمه بار و ... نیز در بارنامه قید می‌گردد.

بارنامه سند تحویل بار به گیرنده است و به‌واسطه‌ی آن، شرکت حمل و نقل، تحویل سالم بار به دریافت کننده را تضمین می‌کند.

در بارنامه بایستی اطلاعات مختلف بار، سفارش دهنده بار و راننده، قید شوند؛ یک بارنامه شامل موارد زیر است:

علاوه بر ضرورت وجود بارنامه برای سفارش دهندگان بارها، حمل و نقل بار در مسیرهای بین شهری، منوط به داشتن بارنامه است و رانندگان نیز در صورت نداشتن بارنامه، ممکن است جریمه یا توقیف شوند. به همین خاطر صدور بارنامه برای رانندگان نیز حائز اهمیت است.

طبق اعلام سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کشور، برای شفاف‌سازی فرایند حمل‌ونقل کالا و جلوگیری از جابجایی خارج از شبکه حمل‌ونقل، داشتن بارنامه و صحت آن، ضروری است. طبق اطلاعیه‌ی این سازمان، هر گونه جابجایی بار در جاده‌های بین شهری، بایستی همراه با بارنامه باشد و با متخلفین برخورد قاطع و قانونی خواهد شد.

ثبت بار و صدور بارنامه در سیستم حمل و نقل، نیازمند درج مشخصات مورد نیاز است. سیستم مانیتورینگ هوشمند و زیرساخت‌های لازم شرکت حمل و نقل نیز یاری دهنده‌ی صاحبین بار اینترنتی در ردیابی و دریافت بدون مشکل بارها خواهد بود. مراحل صدور بارنامه تا دریافت بار، به شرح زیر است:

۱- اولین گام، انتخاب یک شرکت حمل و نقل یا نرم افزار بارنامه مناسب است. برخی از نرم افزارهای صدور بارنامه، به صورت رایگان در دسترس هستند. نرم افزارهای بارنامه معمولاً دارای قابلیت‌های مختلفی نظیر ایجاد بارنامه‌ها، مدیریت اطلاعات مشتریان و امکان پیگیری فرآیند ارسال هستند.
۲- ثبت مشخصات دقیق مبدأ و مقصد، مسیر ارسال، راننده، تاریخ حمل و نقل
۳- ثبت مشخصات بار از قبیل نوع کالاها، وزن و ارزش
۴- تعیین نرخ کرایه حمل و نقل
۵- ارسال اطلاعات بارنامه برای سازمان امور مالیاتی و ناجا جهت ثبت در سیستم
۶- صدور بارنامه آنلاین و درج اطلاعات کامل در بارنامه و دارا بودن کد یکتا بارنامه آنلاین
۷- امکان رصد وضعیت ارسال بار به صورت آنلاین

بارنامه‌ الکترونیکی جایگزینی مناسب برای بارنامه‌ کاغذی محسوب می‌شود. بارنامه آنلاین در واقع سندی الکترونیکی است که توسط شرکت‌های حمل و نقل برای حمل بار مشخص توسط راننده، صادر می‌گردد. این بارنامه‌ها مزایای متعددی را برای رانندگان و صاحبین بار دارند.